Op maandag 27 maart kwam het bericht dat cabaretier Wim de Bie op 83-jarige leeftijd was overleden. De Bie was vooral bekend als duo (onder verschillende namen) met Kees van Kooten met hun programma’s voor radio en tv. Vanaf eind jaren ’50 tot 1998 namen zij Nederland op de satirische korrel met hun nagespeelde typetjes (alter-ego’s), inspelend op de actualiteit van alledag.
Minder bekend is dat zij in het verleden door enkele bedrijven werden ingehuurd voor het inspreken van sketches of het maken van reclame.
Zo kwam de directie van de binnen- en buitendienst van de NILLMIJ op het idee om de tussenpersonen begin 1968 te bedanken voor de samenwerking in het voorafgaande jaar, middels een singletje van vinyl, ingesproken door de ‘Clichémannetjes’ (later geschreven als ‘Klisjeemannetjes’): twee naamloze Haagse hangjongeren die aan het biljart hun commentaar op de wereld gaven gelardeerd met clichés en oudbakken moppen. De NILLMIJ-single werd de bekendste reclamesingle van de vier die er gemaakt werden.
Onder de titel ‘Twee glazen zekerheid’ maken de clichémannetjes vooral antireclame voor verzekeringen en het is een wonder dat men hiermee akkoord ging. Dat probleem voorzag de NILLMIJ-directie en schreef een ‘proloog’ op de achterkant van de hoes met tekst en uitleg: ‘(…) de gekke dialoog op de plaat vereist o.i. een meer logische inleiding. In deze monoloog hopen wij u duidelijk te maken dat u de in groeven geperste tweespraak in dit hoesje alleen maar moet zien als een aardigheidje. Als een kleine attentie uit waardering voor de dialoog, die tussen ons als mensen van een maatschappij en u als assurantietussenpersoon bestaat. Wij van de NILLMIJ willen dat graag zien als een open dialoog, zoals die voor elk goed contact nodig is. Dat deze samenspraak (als elk gesprek) soms ook het misverstand in zich bergt, is (dia)logisch, want mensen zijn mensen. En dat is de bedoeling van deze proloog: dat u de NILLMIJ inderdaad ziet zoals ze is: een gemeenschap van (enthousiaste) mensen. (…).’
‘Nimmer tevoren hadden Wim de Bie en Kees van Kooten zich voor een ‘particuliere onderneming’ ingezet. Waarom namen ze de uitnodiging van NILLMIJ dan aan? Omdat ze ‘verzekeringen’ zo’n geweldig onderwerp voor een Mannetjes-aflevering vonden dat ze deze kans gewoon niet voorbij wilden laten gaan.’ Aldus de achterkant van het hoesje.
De dialoog over verzekeringen is meermalen op de radio te horen geweest in cabaretprogramma’s. Maar eigenlijk zijn alle sketches van Van Kooten & De Bie onsterfelijk en blijven soms akelig actueel want ze hadden beiden een vooruitziende blik. Ze waren duiders van een tijdsgeest.
In een sketch uit 1973 tekende Wim de Bie, in het kader van een ‘bevolkingsonderzoek’, voor zijn toekomstig overlijden in 2023 nadat hij 25 benzinebonnen bij de gemeenteambtenaar had ingeleverd voor 25 extra levensjaren.
Pierre Don
Ex-archivaris… en een oudere jongere